Karakter dan tingkah laku seorang anak bukanlah ditentukan sepenuhnya oleh anak itu sendiri.

Faktor utama yang akan menentukan tingkah laku seorang anak adalah gaya keibubapaan yang dipraktikkan untuk membesarkan dan mendidik seorang anak.

Saya pernah menulis bahawa keibubapaan yang efektif bukanlah bergantung kepada betapa garang atau lembut ibubapa terhadap anak. Garang atau lembut hanyalah salah satu dari amalan keibubapaan yang membentuk gaya keibubapaan. Garang atau lembut bukanlah penentu tingkah laku anak.

Gaya keibubapaan merujuk kepada pola keseluruhan tindakbalas ibubapa dan bukannya bergantung kepada satu faktor sahaja.

Terdapat 4 gaya keibubapaan yang utama berdasarkan kajian yang dibuat oleh pakar-pakar perkembangan kanak-kanak. Ia bergantung kepada:

1) Responsif – sejauh mana ibubapa menerima, memahami dan bertindak balas terhadap keperluan emosi dan perkembangan individu seorang anak.

2) Tuntutan – Sejauh mana ibubapa membimbing, mengawal dan menuntut tingkah laku yang baik dalam diri anak.

Kedua-dua faktor ini mempunyai kesan yang signifikan terhadap karakter, dan tingkah laku anak.

Kajian juga pernah dibuat di negara kita untuk melihat gaya keibubapaan yang manakah lebih efektif untuk menerapkan pendidikan dan amalan Islam dalam diri anak-anak.

Tiadanya peraturan dalam rumah dan ketidakupayaan ibubapa permisif berkata ‘tidak’ banyak mempengaruhi karakter anak. Anak-anak kepada ibubapa yang permisif didapati:

* Tidak dapat mengikut peraturan dan undang-undang.

* Mempunyai kawalan diri yang sangat rendah.

* Bersifat egosentrik dan narsistik kerana tidak pernah ditegur dan dihalang.

* Menghadapi kesukaran dalam perhubungan dan interaksi sosial.

Ibubapa otoritarian banyak menghukum dan garang tidak bertempat. Sifat ini sudah tentunya membentuk karakter anak. Anak kepada ibubapa otoritarian didapati:

* Mempunyai kecenderungan untuk murung dan tidak gembira.
* Kurang berdikari kerana takut berbuat silap.
* Sentiasa rasa tidak selamat dan selesa.
* Mempunyai keyakinan dan jati diri yang rendah.
* Menunjukkan lebih banyak tingkah laku yang negatif kerana emosi tidak dipeduli.
*Mempunyai tahap akademik yang rendah.
* Mempunyai skil sosial yang rendah.
* Cenderung kepada keganasan.
* Terdedah kepada masalah kesihatan mental.

Ibubapa otoritatif, walaupun adakalanya berlembut dengan anak, tetapi mereka tegas dengan peraturan yang telah ditetapkan. Anak kepada ibubapa yang otoritatif didapati:

* Lebih tenang dan gembira.
* Suka untuk berdikari kerana sentiasa diberi peluang.
* Berjaya mencapai tahap akademik yang baik.
* Mempunyai keyakinan dan jati diri yang tinggi.
* Mempunyai skil sosial yang baik untuk berinteraksi dengan rakan dan orang sekeliling.
* Mempunyai kesihatan mental yang lebih baik.
* Tidak cenderung kepada keganasan.

Ibubapa ini mengabaikan terus keperluan penting seorang anak. Ada yang merasakan cukuplah jika disediakan keperluan makan, minum, pakai dan tempat tinggal sahaja. Anak kepada ibubapa yang abai ini didapati:

* Lebih impalsif dan kurang kawalan diri.
* Tidak berupaya untuk mengawal emosi.
* Tiada empati terhadap orang lain.
* Terdedah kepada masalah penagihan dan salah laku.
* Cenderung kepada masalah kesihatan mental.

Yang manakah gaya keibubapaan anda selama ini?

Kredit: Noor Afidah Abu Bakar
Certified Positive Parenting Educator (Parent Practice UK)

MENINGKATKAN SEMANGAT DAN MENYEBARKAN POSITIVITI DI

PUSAT VAKSINASI KANAK-KANAK

Sempena pembukaan semula sekolah pada akhir Mac, Susu Goodday, salah satu jenama susu kegemaran Malaysia sejak 1968, telah melancarkan kempen Goodday’s Happee PPVs. Bertujuan untuk menceriakan pengalaman vaksinasi kanak-kanak dengan menyediakan aktiviti yang menyeronokkan untuk mereka, Goodday’s Happee PPVs ialah kempen yang diteruskan daripada kempen Goodday’s Happee PPEs yang telah diadakan pada November-Disember 2021.

Goodday’s Happee PPVs akan menceriakan stesen vaksin untuk menjadikannya mesra kanak-kanak khas buat si kecil yang akan divaksinasi. Stesen vaksin warna-warni yang dihiasi karya-karya menarik yang direka oleh rakan sebaya mereka dijadikan tumpuan utama. Selain itu, si kecil akan diberikan accomplishment board apabila gambar mereka diambil di photo booth.

Kempen Goodday’s Happee PPVs juga telah mengubah rupa PPV di WTC KL, Axiata Bukit Jalil, MMU dan Emporis Kota Damansara untuk suasana yang lebih mesra kanak-kanak. Tambahan pula, Susu Goodday yang enak dan berkhasiat juga akan diedarkan kepada kanak-kanak sebaik sahaja mereka selesai menerima vaksinasi di pusat-pusat vaksinasi tersebut.

Tiba-tiba perwatakan anak berubah? Bila dilihat semula, anak seperti meniru watak kartun yang ditontonnya. Sejauh manakah kartun yang anak tengok memberi kesan terhadap perwatakan serta emosi anak-anak?

Menurut perkongsian dari Developmental Psychologist, Pn Pija Ramli menonton kartun pada dasarnya adalah untuk mendapatkan input sensori anak tetapi jangan sampai salah pilih kartun.

Matlamat anak tengok cerita kartun adalah untuk mendapatkan input sensori seperti penglihatan, pendengaran, gambar dan grafik yang cantik serta bunyi-bunyian yang pelbagai dan seronok.

Satu lagi anak tengok kartun biasanya sebab suka dengan emosi dalam kartun tersebut. Ada lari-lari dan rasa teruja selain mempelajari perkara baru seperti kosa kata baru dan sebagainya.

Pun begitu ada kartun-kartun yang kurang sesuai untuk anak. Antaranya adalah Huggy Wuggy, Shinchan dan Pingu.

Kartun Shinchan ini sebenarnya memberi pengaruh yang tidak baik dimana memperlihatkan tingkah laku seksual yang kurang sesuai untuk kanak-kanak.

Selain itu siri kartun Pingu juga dirasakan kurang sesuai untuk kanak-kanak kerana siri kartun ini tidak bercakap dan ini kurang bagus terutamanya pada kanak-kanak peringkat awal untuk mengembangkan komunikasi mereka.

Huggy Wuggy pula dilihat sebagai siri kartun yang menyeramkan dan keadaan ini boleh mengganggu emosi dan perkembangan kanak-kanak untuk membesar.

Ciri-ciri kartun yang menyebabkan tidak sesuai untuk kanak-kanak

1. Tingkah laku agresif
Tak semestinya memukul sahaja tetapi mengejek, membuli dan memulau dan ini banyak berlaku kepada kanak-kanak perempuan. Ada adegan sebegini tidak bagus untuk anak.

2. Penggunaan bahasa negatif/kesat
Tidak hanya kata-kata kurang sesuai bahkan kartun yang tidak bercakap juga perlu dielakkan. Kartun biasanya dilihat oleh kanak-kanak Bawah 2-3 tahun dan para peringkat ini kanak-kanak perlu berkomunikasi untuk mengembangkan kemahiran percakapan mereka.

Bila mendengar bahasa pelik dan tidak bermakna ini tidak membantu kosa kata anak-anak malah mengelirukan anak-anak.

Impak emosi negatif pada anak
“Tengok saja bukan nak tiru”. Itu mungkin kata-kata sesetengah ibu bapa tetapi ini anda perlu tahu kesannya kepada anak selepas menonton.

1. Kurang empati dan simpati
Pendedahan berterusan boleh mengurangkan sensitiviti anak. Anak jadi kurang kasihan pada orang sekeliling.

2. Takut atau bimbang keterlaluan
Boleh jadi gangguan kepada tidur anak dan terbawa-bawa dalam mimpi.

3. Kawalan kendiri yang lemah
Anak tak dapat bezakan baik dan buruk, samada bahaya atau tidak dan ini salah satu tingkah laku impulsif kesan daripada kawalan diri yang lemah.

Bagi mengurangkan anak menonton, gunakan konsep cegah dan bimbing anak baik sebelum atau ketika menonton. Jika boleh tonton sekali bersama anak supaya dapat menapis adegan yang kurang sesuai.