Tidak dinafikan mendidikan anak adalah suatu yang mencabar. Lantaran itu ada segelintir sanggup mengikuti kelas keibubapaan untuk mendapat ilmu.
Menerusi FB Zatil Arip, beliau berkongsi nota lengkap yang disampaikam oleh Dr Rozanizam Zakaria, Pakar Psikiatri UIAM & Naib Presiden I-Medik. Malah catatan lengkap puan Zatil mendapat pujian oleh doktor berkenaan.
Ikuti catatan ilmu keibubapaan ini.
Catatan nota saya dari FB Live Psikologi Abi Ummi oleh Dr. Rozanizam malam tadi:
Hanya satu jam setengah tapi rasa macam pergi seminar 2 hari.
KAEDAH 5R UNTUK MEMBENTUK KECERDASAN EMOSI ANAK
🔘Prinsip Asas Psikologi Ibubapa:
1. Tidak ada ibubapa yang sempurna, yang ada hanyalah ibubapa yang sentiasa memperbaiki diri (No perfect parents, only improved parents).
2. Ibubapa lah model kpd emotional intelligence anak-anak (Model it out).
3. Bina ikatan dgn anak-anak (Bonding 3X!).
4. Ia adalah proses yg perlahan tetapi berterusan (Slow & steady process).
🔸Sentiasa deposit emosi kepada anak-anak, itu pelaburan kita.
-yang kita akan tuai kemudian.
🔸Mempelajari psikologi anak-anak adalah 1 tuntutan.
-agar setiap yang kita buat itu dengan ilmu.
🔘Kestabilan: Anak-anak perlu stabil untuk membolehkan dia berkembang.
4S untuk bina kestabilan anak:
1. SAFE (fizikal)
-anak perlu rasa selamat
2. SECURED (hubungan)
-anak perlu rasa dilindungi oleh ‘attachment figure’ eg: ibu, ayah dll
3. SOOTH (emosi)
-anak perlu rasa tenang
4. SEEN (emosi)
-anak perlu rasa dihargai dan dipandang.
🔸Hasil daripada 4S ini, anak akan dapat berkembang secara normal dari segi fizikal, kognitif dan emosi.
4 jenis ibubapa:
1. Ignore- tak peduli emosi anak
2. Disapproved- nafi emosi anak
3. Leisure spare- ambil mudah emosi anak
4. Ultra parents- ambil berat emosi anak
▪️Ibubapa jenis ignore, disapproved dan leisure spare menghasilkan anak yang bermasalah.
▪️Ibubapa jenis ultra akan menunjukkan bimbingan emosi:
-mereka terima emosi anak
-mereka pandu anak untuk ekspres emosi
-mereka bantu anak mengurus emosi
🔘 Emotional Quotient lebih penting daripada Intellectual Quotient.
🔸EQ:
-tahu dan mampu mengendali serta mengurus perhubungan.
-tahu mengurus emosi diri
-tahu cara untuk berhubung
🔸IQ itu boleh diukur, tetapi EQ tidak.
🔸Kenapa perlu bina EQ?
1. EQ berkadar langsung dengan kejayaan.
2. EQ tidak boleh terbentuk sendiri.
🔸EQ hanya boleh dibentuk melalui bimbingan emosi oleh ibubapa (emotional coaching by parents).
-tapi berita baiknya, otak anak kita ini seperti plastik;
-boleh dibentuk (mould)
-bahkan sehingga anak berumur 27-28 tahun
-makin kita bentuk, makin cantik
-makin kita buat, makin mahir
-eg: dari seorang anak yang tak pandai kawal marah kepada anak yg tahu cara mengawal dan melepaskan kemarahannya dengan betul.
🔸EQ anak kita bergantung kepada kita sebenarnya!
🔘 Kaedah 5R untuk bentuk EQ anak.
1. REFLECTION
2. RELAXATION
3. REGULATION of emotion
4. RELATIONSHIP building
5. RESCPECT
1. REFLECTION
▪️self-reflection/self-awareness
▪️kemampuan untuk muhasabah diri dia
▪️Mampu lihat diri dia dari luar
▪️eg: “Aku marah sangat ni.. Aku kasar sangat ni..”
▪️Dia sedar diri
▪️Tahu setiap kesan emosi kpd tindakannya dan kesan tindakannya kpd emosinya.
▪️Ramai generasi muda hari ini tidak sedar akan dirinya (clueless generation).
▪️Dalil muhasabah:
“Wahai orang yang beriman, bertaqwalah kepada Allah dan hendaklah setiap orang memerhatikan apa yang telah ia lakukan untuk hari esok (akhirat).. ”
(Surah Al-Hasyr, 59: 18)
🔸Tips 10R untuk galakkan anak muhasabah diri (encourage self-reflection) :
1. Jadi teladan kepada anak (role model)
-anak belajar cara marah daripada kita
2. Berikan masa lapang
-allow free time
-supaya anak ada masa untuk fikir tentang diri dia
3. Ambil masa untuk keluarga bermuhasabah
-buat usrah keluarga
-tanya dan bina perbualan
eg: “Apa 3 benda yg buat kakak gembira hari ni?”
4. Galakkan anak ekspres emosi
-bagi anak luah sama ada secara kata-kata atau tulisan atau lukisan
-anak boleh tulis diari
5. Tanya anak soalan yang boleh buat mereka berfikir
-anak akan belajar berfikir
6. Tanya anak apa yang dia syukuri
7. Belajar untuk ‘slow down’
Ajar anak STOP untuk bertenang, baru proceed:
S-Stop dulu
T-Take deep breath
O-Observe
P-Proceed
8. Do it again, do it right
-beri anak peluang untuk betulkan kesilapan dia
-bukan berleter tentang salah dia
-minta dia buat semula dengan cara yang betul
-anak akan belajar dan berkembang
-eg: Ajar anak cara untuk minta tolong dengan tertib.
9. Puji mereka
Syarat puji:
-sebut emosi kita
-sebut kejayaan dia
-eg: “Ummi happy sangat Anas tak kedekut dengan adik.”
10. Galakkan anak untuk selalu self-talk
-ajar dia motivate diri sendiri
-eg: “Kakak boleh buat.”
—————————————————
2. RELAXATION
▪️Ajar anak untuk bertenang
-bayangkan otak kita saat minyak dan air bercampur
-ketika kita tidak tenang, kita tidak dapat berfikir dengan baik
-baik dan buruk bercampur aduk
🔸Tips 8R ajar anak bertenang
1. Deep breathing
-ada banyak teknik untuk buat deep breathing
-sama ada seolah2 tiupan belon, bunga, guna bola kembang kempis
-bole tengok YouTube Dr. Rozanizam tentang deep breathing
2. Progressive muscle relaxation
-cara release stress dengan jadi ‘turtle’
3. Cara imaginasi:
-membayangkan berada di pantai etc
-untuk escape/break otak daripada fikiran tak tenang tu
4. Squeeze ball
-masa kita marah, otak kita tak rasional krn otak luar shut down dan otak emosi activated
-otak emosi yang kawal
-kita kena buat supaya otak luar kawal semula otak emosi
-tonton YouTube Dr. Rozanizam:
Relaxation and mindfulness
5. Buat aktiviti, senaman atau bermain
-bukan melalui gadget
-gadget adalah artificial world
-anak kena tahu bahawa hanya dia sahaja yang boleh tenangkan diri dia sendiri
6. Ajar anak fikir positif
-perbetul cara fikir anak
-eg: “bukan susah, cuma belum pandai.”
-kalau kita fikir susah, emosi yang datang: “aku tak boleh buat ni.”
-ajar anak fikiran alternatif lain untuk bina fikiran positif
-eg: “mesti ummi tak sayang aku.” tukar kepada “mungkin ummi penat dan susah hati, bukan ummi tak sayang.”
7. Role model
-kita yang tunjuk kepada anak cara yang betul untuk bertindak bila marah atau tertekan
-eg: berwuduq, solat, baca Quran, memasak etc
8. Ajar anak untuk ekspres, ceritakan, kongsi apa yang mereka rasa
-bantu dia utk luah perasaan
-ingat, apa yang kita tanam saat anak umur 12 tahun mungkin berguna untuk dia ketika dia umur 20 tahun.
————————————————-
3. REGULATION of emotion
▪️Kemahiran untuk kenalpasti dan kendalikan emosi secara positif
▪️Emosi ni dia ada range dia
-jika sekelip mata boleh berubah terus dari tenang kpd amuk, itu tandanya dia tidak mampu kawal emosi
-kunci kestabilan emosi: resilient
🔸Tips 5R untuk ajari anak kawal emosi (RULER)
1. Recognise
-kita yg perhati dan kenalpasti, bukan tunggu anak yg datang
-pelajari kaedah LOOK
2. Understand
-belajar untuk tahu dan faham apa punca perasaan tu
3.Listen & label
-bagi anak cerita; anak akan belajar label emosi dia
-ada lebih 500 emosi dalam diri seseorang
-‘name it to tame it’
-anak lelaki sebenarnya lebih beremosi daripada anak perempuan cuma dia susah nak cerita.
▫️To listen:
1. Stop anything else and listen
2. Nod (angguk)
3. Rephrase/label emosinya
4. Ask deeper question
eg: “oh abang rasa sedih sebab abi tak bawa abang sekali pergi masjid?”
4. Express
-ajar anak ekspres dengan cara yang betul
-eg: bila marah boleh keluar bermain, bukan pukul adik
5. Regulate effectively
-ajar anak bagaimana cara untuk kawal emosi dan bertenang
-eg: minta maaf, melukis etc
4. RELATIONSHIP building
▪️anak mampu bina hubungan yg baik
▪️anak ada hubungan yg bermakna dgn orang lain
▪️anak mampu untuk berkomunikasi dgn orang lain
🔸7 kemahiran yang perlu untuk anak bina perhubungan:
1. Boleh berkongsi
2. Boleh bekerjasama
3. Boleh mendengar dan memberi maklumbalas
4. Boleh mengikut arahan
5. Boleh menghormati ruang privasi orang lain
6. Boleh eye contact
7. Berakhlak dan berbudi bahasa
🔸6 cara untuk anak bina perhubungan:
1. Beri anak bermain
2. Ajar anak urus emosi
3. Ajar anak empati
4. Bercerita dengan anak
-social stories
-anak lebih cepat belajar ketimbang hanya kata-kata
-boleh tonton bersama anak filem Inside Out.
5. Modelkan pada anak cara berkawan
6. Set rules dalam keluarga
-eg: jumpa orang, salam.
—————————————————
5. RESPECT
▪️Anak boleh menghargai orang lain, dan anak tahu bahawa orang lain ada nilai
🔸13 cara ajar anak untuk hormat:
1. Tunjuk kpd mereka yg kita hormat mereka
-bila anak bercakap, kita tengok dia
2. Biasakan pandang mata anak bila anak bercakap dengan kita
3. Puji dia bila perbuatan dia menunjukkan dia hormat orang lain.
4. Hukum dia bila dia menunjukkan perbuatan tidak hormat orang lain.
5. Ajar anak untuk ambil tahu pandangan orang lain
-anak perlu tahu bahawa pandangan orang lain matters
6. Ajar anak kenalpasti pandangan orang lain
-identify other people viewpoints
7. Ajar anak kenal perihal orang lain
8. Ajar anak berkongsi
9. Ajar anak bersyukur
10. Fahamkan anak kenapa dia jadi tidak hormat
11. Ajar anak minta maaf
12. Ajar anak ucap terima kasih
13. Ajar anak empati
Ikuti FB Live Dr. Rozanizam seterusnya tentang ‘Bila anak buat perangai’ Isnin ini 9 malam.
Sumber: Zatil Arip
Pakar Psikologi Larang Cium Mulut Anak, Ini Penjelasannya
Kita semua nak yang terbaik untuk anak-anak dengan itu ada yang menzahirkan kasih sayang perbuatan mencium mulut. Hakikatnya tanpa kita sedari ia adalah perbuatan yang akan memberi impak kepada psikologi anak itu.
Nampak biasa tapi perbuatan yang ibu bapa perlu elakkan. Menurut laporan Astro Awani, Pakar Psikologi SEGi University, Profesor Datin Dr Mariani Md Nor, perbuatan tersebut berkemungkinan mendorong kepada pembentukan sifat kanak-kanak yang akan menganggap perkara itu sebagai biasa.
Katanya, sifat ingin tahu kanak-kanak yang meluap-luap boleh membawa perkara itu kepada kejadian yang tidak diingini.
“Agak sukar untuk berselindung, saya perlu maklumkan dengan jelas. Ciuman dari mulut ke mulut itu perlu diawasi.
“Kalau boleh, ibu dan bapa elakkan dari perbuatan ciuman mulut ke mulut kerana mereka akan lakukan kepada orang lain dan perkara ini amat bahaya.”
“Bukan anak-anak sahaja perlu tahu, ibu dan bapa juga perlu tahu kerana ini adalah antara elemen-elemen yang terangkum dalam ekosistem jenayah seksual (dalam keadaan yang lain),” ujarnya.
Katanya lagi, kanak-kanak akan menterjemah perlakuan jelik melalui kaedah simulasi sekiranya ia tidak dibendung dan dipantau dengan baik oleh ibu bapa.
Pandangan itu dikongsikan beliau dalam program AWANI Pagi pada Jumaat.
INFO KONTEKS ISLAM
Tahukah kita bahawa Baginda Rasulullah sendiri mengungkapkan rasa kasih sayang baginda dengan mencium anak dan cucu Baginda.
Abu Hurairah berkata: Rasulullah pernah mencium Al Hasan bin Ali sedangkan di samping Baginda ada Al Aqra’ bin Habis At Tamimi sedang duduk, lalu Aqra’ berkata: Sesungguhnya aku memiliki sepuluh orang anak, namun aku tidak pernah mencium mereka sekali pun, maka Rasulullah memandangnya dan bersabda: Barangsiapa tidak mengasihi maka ia tidak akan dikasihi. – [HR Bukhari 5538].
Hadis ini dapat kita ambil daripada kaca mata fiqh iaitu mencium anak itu merupakan satu perbuatan sunah Baginda Rasulullah.
Hukum asal bagi perbuatan mencium anak kecil sama ada di wajah mereka, kepala atau anggota badan yang tidak bercanggah dengan adat adalah diharuskan. – (Fathul Bari 427/10).
Sumber: Astro Awani
Anak Asyik Hidung Berdarah Bukan Petanda Penyakit Serius – Pakar
Ramai ibu bapa panik apabila mendapati anak mengalami pendarahan hidung secara secara tiba-tiba.
Perasaan takut turut datang bersilih ganti apabila memikirkan hidung berdarah sebagai petanda penyakit serius.
Usah bimbang mengenai hal ini, Otorinolaringologi Telinga, Hidung & Tekak, Dr Ezairy M Sallih menjelaskan hal ini menerusi perkongsian di facebook miliknya.
Mesti ramai yang masih tertanya-tanya, apa punca hidung kerap berdarah?
Ramai yang bertanya kepada saya, apa sebenarnya punca yang menyebabkan anak mereka mengalami pendarahan hidung secara kerap, walaupun fizikalnya mereka nampak sihat.
Di bawah merupakan beberapa sebab biasa dan common yang boleh menyebabkan pendarahan hidung berlaku. Saya beri sepuluh punca. Antaranya :
1. Cuaca yang kering : persekitaran yang kering dan panas akan mengakibatkan lapisan mukosa dalam hidung anda kering dan mudah berdarah. Sekiranya anda sering mengalami pendarahan daripada hidung, pastikan anda mengelak daripada berada di kawasan yang terlalu kering yang boleh menyebabkan pendarahan lebih mudah berlaku.
2. Kerap mengorek hidung : ini biasa berlaku kepada anak-anak termasuk juga dewasa. Bagi kanak-kanak biasanya mereka akan menggaru hidung akibat gatal dan sebagainya, manakala bagi golongan dewasa tabiat mengorek hidung yang sudah menjadi ‘habit’ perlu dihentikan. Trauma dan luka pada lapisan dalaman hidung boleh mengakibatkan pendarahan.
3. Terlalu kerap menggunakan ubat nasal spray: ya, penggunaan ubat nasal spray adalah bagus bagi mereka yang mengalami masalah alahan, alergik dan sinus. Namun, untuk penggunaan sesetengah ubat nasal spray yang digunakan melebihi dan tidak mengikut nasihat doktor, ia boleh mengakibatkan lebih iritasi pada lapisan dalam hidung. Pendarahan boleh juga berlaku.
4. Ubat-ubatan : hati-hati dalam penggunaan ubat-ubatan khususnya jika anda mempunyai masalah pendarahan. Ubat-ubat seperti ubat tahan sakit jenis NSAIDS (non-steroidal antiinflammatory drug), ubat cair darah dan beberapa lagi yang lain boleh mengakibatkan pendarahan mudah berlaku. Dapatkan nasihat doktor terlebih dahulu sebelum mengambil ubat-ubat seperti ini.
5. Penyakit hati: sekiranya anda mempunyai penyakit yang boleh mengganggu fungsi pembekuan darah, seperti organ hati… ia boleh juga menyebabkan pendarahan berlaku. Dapatkan pemeriksaan doktor sekiranya masalah yang anda alami tidak berkurang.
6. Alahan dan resdung : masalah ini merupakan antara yang biasa ditemui di kalangan pesakit saya. Sekiranya masalah sinus atau alahan anda tidak terkawal, anda memang berisiko untuk mengalami pendarahan hidung. Gunakan ubat yang diberi atas nasihat doktor. Cuba elakkan perkara-perkara yang boleh mengakibatkan masalah anda bertambah serius.
7. Darah tinggi : masalah ini biasa berlaku kepada mereka yang mengalami ‘hypertension’ yang tidak terkawal. Pesakit biasa boleh mengalami gejala seperti pening kepala, kabur mata dan mereka juga boleh mengalami simptom pendarahan hidung akibat pressure terlalu tinggi. Kawallah tekanan darah anda. Pastikan anda mendapat follow up yang regular dan teratur bersama doktor.
8. Penyakit dalam darah : kadang-kadang kita tidak sedar bahawa pendarahan daripada hidung juga merupakan antara simptom kepada penyakit dalam darah seperti thrombocytopenia, leukemia, hemophilia dan sebagainya. Sekiranya anak anak anda ada tanda-tanda pendarahan atau lebam pada anggota lain selain hidung, dapatkan pemeriksaan doktor terlebih dahulu.
9. Penggunaan bahan dan makanan tradisional : ada juga di kalangan pesakit saya yang mengalami pendaran hidung akibat masalah ini. Ada yang terlalu percaya pada suplemen atau minunan tradisional berbanding ubat-ubat hospital. Tujuannya untuk supaya badan lebih kuat, memutihkan kulit, mencuci buah pinggang kononnya, mengawal kencing manis… namun akibatnya, masalah lain pula yang datang. Penggunaan makanan atau minuman seperti ini tanpa nasihat doktor boleh mengakibatkan pendarahan berlaku juga.
10. Kanser : untuk mereka yang berusia khususnya(walaupun boleh berlaku kepada golongan muda), pendarahan daripada hidung secara tiba-tiba perlu diambil lebih serius. Apabila ia berlarutan melebihi tiga minggu disertai benjolan pada leher, masalah pendengaran, maka dapatkanlah pemeriksaan daripada doktor.
Sumber: Dr Ezairy M.Sallih
Ubat Gigi Tak Perlu Banyak, Ini Sebabnya
Menjaga gigi sejak dari kecil amat penting supaya kekal sempurna dan tiada masalah kerosakan gigi.
Namun, jika salah penggunaan atau berlebihan ubat gigi akan menjejaskan gigi anak-anak yang masih kecil.
Nak tahu cara yang betul memberus gigi untuk anak-anak ikuti nasihat doktor gigi ini.
Ibu bapa perlu memberus atau mengawasi anak mereka memberus gigi mengikut kesesuaian umur.
Ibu bapa disarankan membaca label pada ubat gigi kanak-kanak berfluorida yang berperisa.
Kandungan fluorida yang biasa terdapat pada ubat gigi berfluorida yang berperisa adalah di bawah paras optima (sekitar 500 ppm) berbanding yang disarankan Persatuan Pergigian Amerika (ADA) iaitu 1000 ppm.
Satu kelemahan menggunakan ubat gigi berperisa ini adalah kanak-kanak lebih cenderung tertelan ubat gigi kerana rasanya yang sangat menarik.
Ubat Gigi Berfluorida untuk Kanak-Kanak
Memberus gigi menggunakan ubat gigi berfluorida setiap hari boleh mencegah kerosakan gigi.
Penggunaan ubat gigi berfluorida merupakan salah satu faktor yang menyumbang kepada pengurangan kadar kerosakan gigi di serata dunia.
Fluorida ialah mineral semula jadi yang boleh menguatkan lapisan luar gigi dan membantu mencegah kerosakan gigi.
Walau bagaimanapun, penggunaan fluorida yang berlebihan boleh menyebabkan fluorosis enamel iaitu kecacatan lapisan luar gigi.
.
Penggunaan Ubat Gigi Berfluorida Yang Betul
Memberus gigi dengan menggunakan ubat gigi berfluorida untuk kanak-kanak boleh memastikan gigi anak-anak anda menerima kebaikan fluorida iaitu menguatkan enamel gigi serta mencegah karies.
Perkara yang BOLEH dan TIDAK BOLEH dalam penggunaan ubat gigi untuk kanak-kanak.
BOLEH
• Gunakan secalit sahaja ubat gigi kanak-kanak untuk yang kecil di bawah umur 2 tahun ( Ubat gigi kanak-kanak mengandungi fluorida sebanyak 600ppm atau kurang )
• Berus dua kali sehari
• Wajib memberus di waktu malam sebelum tidur
TIDAK BOLEH
• Jangan mencadangkan ubat gigi yang mengandungi lebih fluorida dari 600ppm untuk kanak-kanak berumur 6 tahun ke bawah melainkan di nilai kadar kariesnya tinggi
• Jangan berkumur selepas memberus gigi (digalakkan berludah sahaja )
• Untuk kanak-kanak yang di nilai kadar kariesnya tinggi, walaupun ia berumur enam tahun ke bawah, ia di nasihatkan menggunakan ubat gigi berfluorida mengandungi lebih daripada 1000ppm fluorida ataupun ubat gigi dewasa. Rujuk gambar ini.
Kuantiti penggunaan ubat gigi berfluorida yang di cadangkan; Untuk kanak-kanak di bawah 6 tahun
Gunakan kuantiti kecil ubat gigi berfluorida kanak-kanak ia itu 0.25 g ke 0.5 g ATAU sebesar kacang soya ATAU sepanjang 5mm.
Anggaran ubat gigi sebesar kacang soya atau berukuran 5mm panjang.
Kanak-kanak berumur 6 tahun ke bawah hendaklah di bantu semasa memberus gigi dan penggunaan ubat gigi berfluorida mestilah di kawal oleh ibu bapa atau penjaga.
• Ajar anak anda untuk tidak menelan ubat gigi sebaliknya meludah sebaik sahaja selepas memberus gigi.
• Manakala bagi kanak-kanak di bawah umur 2 tahun, ubat gigi mungkin tidak perlu digunakan.
KESAN PENGAMBILAN FLUORIDA BERLEBIHAN
Pengambilan fluorida berlebihan oleh kanak-kanak sering kali terjadi bila mereka menelan ubat gigi berfluorida semasa memberus gigi. Sesetengah kanak-kanak suka dengan rasa ubat gigi yang berperisa. Ini menyebabkan mereka menelan ubat gigi tersebut.
Dalam keadaan lain, sesetengah kanak-kanak diberi fluorida tambahan secara berlebihan. Terdapat juga yang diberi fluorida tambahan sedangkan bekalan air paip sudah pun mengandungi fluorida yang mencukupi.
Pengambilan fluorida yang berlebihan semasa proses pembentukan gigi boleh menyebabkan kecacatan gigi. Kesannya, lapisan luar gigi (enamel) yang putih dan licin menjadi lubang-lubang kecil berwarna coklat.
Warna ini kelihatan jelas pada permukaan gigi hadapan. Rujuk gambar ni.
Gigi hadapan sangat penting untuk penampilan dan senyuman menarik. Sudah tentu kecacatan gigi tersebut boleh menjejaskan keterampilan diri.
RAWATAN KECACATAN PADA ENAMEL
Fluorosis enamel boleh dirawat.
Dengan rawatan kosmetik pergigian, penampilan gigi yang terlibat boleh dibaiki. Doktor pergigian anda akan memberitahu anda tentang rawatan yang boleh dilakukan jika anak anda mengalami fluorosis enamel yang teruk.
Sekian, semoga bermanfaat.
Bantu saya kongsikan ilmu ubat gigi kanak-kanak berflourida agar ibubapa diluar sana lebih cakna.
Sumber: Dr. Azila Mohd Kasim
Klinik Pergigian Azila Bangi
